تساهل و رواداری در اندیشه آیت الله مصباح

بحث تساهل و تسامح در ابتدا از درون اعتقادات دینی سربرآورد، و از آن جا که دل مشغولی همگان در اعصار، گرداگرد اعتقادات مذهبی دور می‌زد، طبیعی است که بحث تساهل در بستر اولیه خود، عبارت باشد از: «آزادی فرد در گزینش و پذیرش اختیاری یک مذهب». پس از آن تساهل در زمینه‌های دیگری از قبیل سیاسی، اجتماعی و مانند آن مطرح شد و به معنی هر نوع رأی یا عقیده‌ای تلقی گشت. گروهی از نظریه‌پردازان مسلمان نیز بر اساس آیات و روایات، به اندیشه تساهل و تسامح پرداخته اند. یکی از نظریه‌پردازان اندیشه اجتماعی و سیاسی اسلامی مرحوم آیت الله مصباح است که در حوزه‌های سیاسی و حکومتی اسلامی ورود کرده و به نظریه‌پردازی پرداخته‌اند و مباحث جدیدی را در این حوزه به وجود آورده‌اند. یکی از مواردی که ایشان به آن پرداخته‌اند، اندیشه تساهل و تسامح است. ایشان به بررسی دقیق این مفهوم پرداخته و با بررسی مبانی و ریشه‌های این مفهوم در غرب و در اندیشه اسلامی، در صدد نشان دادن تعارض و مغایرت این دو مفهوم در غرب و اسلام هستند.