فلسفه تاریخ از منظر هگل

محور برداشت هگل از فلسفه، تاریخ است. وجه امتیاز اندیشه هگل این است که فلسفه را تاریخی می‌کند و هدف، اصول و مسائل آن را در بستر شرایط تاریخی تبیین می‌کند. هگل بحث خود را درباره تاریخ با بررسی انتقادی شیوه‌های تاریخ‌نگاری آغاز می‌کند. او سه گونه تاریخ یا تاریخ‌نگاری را از هم تفکیک می‌کند: اول تاریخ دست اول(Original) که گزارش گواهان عینی رویدادهاست: تاریخ‌نگار حوادثی را نقل می‌کند که در آنها مشارکت داشته است. دوم تاریخ اندیشه‌گرانه (Reflective)، که تاریخ‌نگار، ایده‌ها یا مفاهیم کلی را بر تاریخ اطلاق می‌کند و سعی می‌کند معنای حوادث را بفهمد. سوم تاریخ فلسفی (Philosophical) یا فلسفه تاریخ است.

هدف تاریخ فلسفی هگل این است که نقطة ضعف تاریخ دست اول و تاریخ اندیشه‌گرانه را رفع و نقطه قوت آنها را حفظ کند. سؤال مهم این است که اگر تاریخ فلسفی بخواهد نقطه ضعف دو تاریخ پیش‌گفته را رفع و نقطه قوت آنها را حفظ کند, دقیقا باید چگونه باشد؟ گفتنی است که اساس فلسفه تاریخ هگل بر پاسخ به این پرسش متمرکز است.