سیاست‌گذاری جنایی تقنینی در آینۀ جرم‌شناسی ‌فرهنگی: با رویکردی انتقادی به نمونه‌هایی از چالش‌های آن

نویسندگان: دکتر مهرداد رایجیان اصلی، دکتر اسمعیل رحیمی نژاد، دکتر رضا رزم آوربناب

 مجله حقوق جزا و جرم شناسی، دوره 11، شماره 21

چکیده:

جرم‌شناسی ‌فرهنگی، با رویکردی‌ انتقادی و با تکیه بر روش‌های‌ مطالعاتی‌ کیفی، جریان‌ جرم‌شناسی‌‌ سنتی را به چالش ‌کشیده و سیاست ‌جنایی کشورها را تحت تأثیر خود قرار داده است. سیاست ‌جنایی ‌ایران، با توجه به ویژگی‌های مدل اقتدارگرا، به دلایل امنیتی، اجتماعی، فرهنگی و...، در مواجهه با آموزه‌های جرم‌شناسی‌ فرهنگی، با چالش‌هایی روبرو است. این مقاله با روش توصیفی ‌ـ تحلیلی و با تکیه بر آموزه‌های جرم‌شناسی ‌فرهنگی (به عنوان چهارچوب ‌نظری)، می‌کوشد تا چالش‌های سیاست‌گذاری جنایی در حوزۀ تقنینی را از نظرگاه انتقادی، شناسایی و تحلیل نماید. براساس داده‌های این مقاله، امنیت‌گرایی، ضرورت استناد به هنجارهای فرهنگی در سیاست‌ جنایی، کارناوالی ‌شدن پدیده ‌مجرمانه، فاصله ‌گرفتن فرهنگ ‌حاکم از فرهنگ ‌غیررسمی، ظهور خرده‌فرهنگ‌های جدید و سبک‌های جدید زندگی ‌فردی و اجتماعی، از مهم‌ترین نمونه‌های این چالش‌ها محسوب می‌شوند.