دستگاه فلسفی ذهنی یعنی شیوهٔ فکر کردن، نه دانش.

به همین دلیل ساختن آن با «درس‌دادن مفاهیم» فرق دارد؛ این کار یعنی پرورش یک سبک اندیشیدن که یادگیرنده بتواند با آن جهان را تحلیل و توضیح دهد.

در فیزیک، این دستگاه چهار لایه دارد:

1. نگاه به جهان (جهان‌بینی علمی)
2. روش فکر کردن (عادت‌های ذهنی)
3. قواعد مدل‌سازی (ابزار محاسبات فکری)
4. معیارهای داوری حقیقت

هر لایه باید جداگانه آموزش داده شود.

۱) ساخت لایه اول: «نگاه به جهان»

🔵 هدف: ساده‌سازی جهان، پذیرش قانون‌مندی، و خروج از مرکزگرایی انسانی

یادگیرنده باید به چند «باور بنیادی علمی» برسد:

✔ جهان قابل‌فهم است

یعنی قوانین دارد، تصادفیِ محض نیست.

✔ قوانین ساده پشت رفتارهای پیچیده هستند

رابطه خطی، نسبت‌ها، تقارن‌ها…

همین یک باور ذهن فیزیک‌دان را شکل می‌دهد.

✔ انسان مرکز جهان نیست

این همان جابه‌جایی مرکز است که شما از گریبین استخراج کرده‌اید.

بدون این تحول، دانش‌آموز دنبال «استثنا» می‌گردد، نه «قانون».

چگونه تدریس شود؟

• مقایسه حرکت سیارات از دید بطلمیوس و کوپرنیک
• نشان‌دادن یک پدیده پیچیده (مثل پرتاب واقعی توپ) و سپس ساده‌سازی آن
• مثال‌هایی از اینکه چطور قوانین ساده پشت رفتارهای عجیب‌اند