مهدی اخوان ثالث | خسروانی

▨ نام شعر: خسروانی

▨ شاعر: مهدی اخوان ثالث

▨ با صدای: مهدی اخوان ثالث

▨ موسیقی: Michal Smorawinski

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ــــــــــــــــــ

۱

آبِ زلال و برگِ گل بر آب

مانَد به مَه در برکه‌ی مهتاب

وین هر دو چون لبخندِ او در خواب

▨

۲

گل از خوبی به مَه گویند مانَد؛ ماه با خورشید

تو آن ابری که عطر سایه‌ات چون سایه‌ی عطرت

توانَد هم گل و هم ماه، هم خورشید را پوشید

▨

مهدی اخوان ثالث

متخلص به م. امید

ــــــــ

پی‌نوشت: خسروانی یک فرم شعری باستانی است و شاید ساختار اولیه‌ای باشد که بعدا با شکل «دو بیتی» کامل‌تر شده و شکل متقارن پیدا کرده است. 

خسروانی از حیث ساختاری، از سه مصرع تشکیل شده؛ دو مصرع اول و آخر آن و گاه هر سه مصرع ِآن، هم‌قافیه‌اند. فرم شعری خسروانی، هم از نظر ساختار ظاهری و هم از حیث موضوعی، به شعر کوتاه ژاپنی (هایکو) شباهت‌هایی دارد. تذکر این نکته نیز مهم است که خسروانی‌ الزامی به رعایت وزن و عروض ندارد و می‌تواند مانند شعر سپید باشد. خسروانی در دوران ساسانی وجود داشته و گفته می‌شود که باربد اشعار ِترانه‌هایش را به صورت خسروانی می‌سروده. مهدی اخوان ثالث جز معدود شاعرانی است که در راه احیا و معرفی این فرم شعری به دوران معاصر، تلاش فراوان کرده است. برای مطالعه‌ی بیشتر در این زمینه، به می‌توانید رجوع کنید به مقاله‌ی «خسروانی و لاسکوی» در کتاب بدعت‌ها و بدایع نیما یوشیج، نشر زمستان، به قلم مهدی اخوان ثالث.