مریم میرزاخانی ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ در تهران متولد شد پدرش احمد میرزا خانی مهندس برق و اهل طالقان در استان البرز است.

با پایان تحصیلات ابتدایی با شركت در آزمون ورودی سمپاد (سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان) وارد دبیرستان فرزانگان تهران شد.

در سالهای ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ از دبیرستان فرزانگان موفق به كسب مدال طلای المپیاد ریاضی كشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ كنگ مدال طلای جهانی گرفت سال بعد در المپیاد جهانی ریاضی كانادا با نمره كامل رتبه اول طلای جهانی را به دست آورد.

مریم میرزا خانی اولین دختری بود كه در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت و در سال ۲۰۱۴ موفق به دریافت مدال فیلدز اتحادیه جهانی ریاضیات شد فیلدز مدالی ارزشمند و مهمترین جایزه برای ریاضیدانان در جهان به شمار می‌رود و...

در سال ۱۳۸۴ ازدواج كرد و دختری به نام آناهیتا دارد.

در تیر ماه ۱۳۹۶ به علت بیماری سرطان در بیمارستانی در آمریكا بستری شد و سرانجام در ۲۳ تیر ماه ۱۳۹۶ در ۴۰ سالگی در كالیفرنیا درگذشت.