توضیحات
محمد صالحعلاء در گفتوشنودی با استاد قدمعلی سرامی پیرامون زندگی شخصی ایشان و خیام و اندیشههایش
محمّد صالح علاء: آقای دکتر شما به یک شکل زیبایی با چنان توانایی ترانههای خیّامی رو میخونید که هیچ حرفی دیگه نمیمونه دیگه ما مجبوریم هر چی شما میگید همونه که خیّام گفته به این زیبایی. آقای دکتر من یک سؤال بکنم خیلی کوتاه، نوروزنامه واقعاً مال خود خیّامه؟
قدمعلی سرامی: والّا در این امر شبهههایی وارد کردند ولی اعتقاد شخص من اینه چون من روی خیّام هم مستقیماً کار کردم، دانش¬نامه رو خوندم، آثار دیگرشو، رباعیاتو، در سطح موسّعی گفتم یاراحمدیو مثلاً نگاه کردم، نمیدونم مال همایی رو نگاه کردم، طرب¬خانه رو، مال هدایتو، مال دشتیو، همه رو... چیزی که من به نظرم میاد که میشود قبول کرد، اندیشه خیّامیه. نوروزنامه تفکراتی توش هست که میتونه مال خیّام باشه. حالا نثر هم میخوره. همین جوری که شما از نثرش تعریف کردی، نثر نوروزنامه هم روان است امّا محققان ادبیات خب کوشش کردند که نشون بدند که این مال خیّام نیست.
محمّد صالح علاء: پس اگر نوروزنامه میفرمایید به ضرس قاطع از خیّامه...
قدمعلی سرامی: ...من نگفتم به ضرس...
محمّد صالح علاء: ...پس... حالا اگر از خیّامه، خیلی خب. پس گاه شمار تقویم جلالی هم از خیّامه.
قدمعلی سرامی: اون که خیّام تو کار تدوین تقویم جلالی 100% مشارکت داشته.
محمّد صالح علاء: مشارکت داشته. اون وقت سن وسالش چی؟ میشه؟
قدمعلی سرامی: سن و سالشم میخوره به اون.
محمّد صالح علاء: چه جوری میخوره؟
قدمعلی سرامی: خب الان شما بفرمایید سن وسالی که شما شبهه دارید.
محمّد صالح علاء: مثلاً 23-4 سالگی ایشون رئیس...
قدمعلی سرامی: ...منجّم بوده.
محمّد صالح علاء: منجّم بوده.
قدمعلی سرامی: بله. اشکالی نداره...
محمّد صالح علاء: ...نداره؟
قدمعلی سرامی: نه. در دنیای قدیم برای این که دانش همگانی نبوده، شما ابن سینا رو میدونید که زیر 20 سالگی درمون میکرده امیران رو. همین شخصیت اسلامی که بازی میرکده رو درخت و علّامه حلّی، میاد که فتوا میده به نفع خان مغول که چی کار بکنه برای ازدواج دیگری که میخواد بکنه، خب این بچّه بوده، این قدر کودکی داشته محمّد صالح علاء: آقای دکتر شما به یک شکل زیبایی با چنان توانایی ترانههای خیّامی رو میخونید که هیچ حرفی دیگه نمیمونه دیگه ما مجبوریم هر چی شما میگید همونه که خیّام گفته به این زیبایی. آقای دکتر من یک سؤال بکنم خیلی کوتاه، نوروزنامه واقعاً مال خود خیّامه؟
قدمعلی سرامی: والّا در این امر شبهههایی وارد کردند ولی اعتقاد شخص من اینه چون من روی خیّام هم مستقیماً کار کردم، دانش¬نامه رو خوندم، آثار دیگرشو، رباعیاتو، در سطح موسّعی گفتم یاراحمدیو مثلاً نگاه کردم، نمیدونم مال همایی رو نگاه کردم، طرب¬خانه رو، مال هدایتو، مال دشتیو، همه رو... چیزی که من به نظرم میاد که میشود قبول کرد، اندیشه خیّامیه. نوروزنامه تفکراتی توش هست که میتونه مال خیّام باشه. حالا نثر هم میخوره. همین جوری که شما از نثرش تعریف کردی، نثر نوروزنامه هم روان است امّا محققان ادبیات خب کوشش کردند که نشون بدند که این مال خیّام نیست.
محمّد صالح علاء: پس اگر نوروزنامه میفرمایید به ضرس قاطع از خیّامه...
قدمعلی سرامی: ...من نگفتم به ضرس...
محمّد صالح علاء: ...پس... حالا اگر از خیّامه، خیلی خب. پس گاه شمار تقویم جلالی هم از خیّامه.
قدمعلی سرامی: اون که خیّام تو کار تدوین تقویم جلالی 100% مشارکت داشته.
محمّد صالح علاء: مشارکت داشته. اون وقت سن وسالش چی؟ میشه؟
قدمعلی سرامی: سن و سالشم میخوره به اون.
محمّد صالح علاء: چه جوری میخوره؟
قدمعلی سرامی: خب الان شما بفرمایید سن وسالی که شما شبهه دارید.
محمّد صالح علاء: مثلاً 23-4 سالگی ایشون رئیس...
قدمعلی سرامی: ...منجّم بوده.
محمّد صالح علاء: منجّم بوده.
قدمعلی سرامی: بله. اشکالی نداره...
محمّد صالح علاء: ...نداره؟
قدمعلی سرامی: نه. در دنیای قدیم برای این که دانش همگانی نبوده، شما ابن سینا رو میدونید که زیر 20 سالگی درمون میکرده امیران رو. همین شخصیت اسلامی که بازی میرکده رو درخت و علّامه حلّی، میاد که فتوا میده به نفع خان مغول که چی کار بکنه برای ازدواج دیگری که میخواد بکنه، خب این بچّه بوده، این قدر کودکی داشته که میگه من درسته، من علم فقه رو دارم ولی در عین حال کودکی دامن منو رها نمیکنه. در دنیای قدیم میشده با سن کم هم شهرهی آفاق شد. شما در شاهنامه داستان بوزرجمه رو که دیگه یادتونه. پیداش میکنند توی مکتب اون کسی که داشته سواد یادش میداده. اونا اختیار میکنند برای این که همنشینی بکنه با پادشاه ساسانی. من اشکالی در که سنش کم بوده خیّام نمیبینم.
...
بشنوید:
با صدای
قدمعلی سرامی
محمد صالحعلاء
آرمین محمّدتقی¬نژاد
پروانه طهماسبی