در طول چندین سال کار بالینیِ مداوم و با توجه به شرح حال ده‌ها هزار مراجع و بیمار، تقریباً به این یقین رسیده‌ام که اگر تمام نعمت‌ها و ثروت‌های دنیا در اختیار فردی قرار گیرد که از نعمت سالم­ اندیشی و روابط مؤثر بی‌بهره است، باز همیشه در اندوه و حسرت به سر خواهد برد و برعکس انسانی که دارای توان واقعیت‌گرایی و سالم ­اندیشی است، از کم­ترین امکانات زندگی به خوبی بهره‌مند خواهد شد و احساس رضایت و خرسندی خواهد کرد. حتي اگر اين فرد اسير و يا در زندان باشد، چرا كه آزادي دروني تا حدود بسیار زیادی در گرو انديشۀ سالم است، نه امكانات.

گاهي افرادی را دیده‌ایم که با وجود داشتن امکانات رفاهی زیاد و سلامت جسمی از زندگی خود ناراضی بوده و با شِکوِه و شکایت‌های دائمی در دریای غم غوطه ­ورند و از طرف دیگر اشخاصی را دیده‌ایم که با وجود احتیاجات مادی یا مشکلات گوناگون در زندگی، امیدوار، بشاش و پرتلاش، در جهت حل مشکلات گام برمی‌دارند. شاید این افراد مثل «ارنستو چگوارا» به این نکته رسیده ­اند که: شاد بودن تنها انتقامی است که می­توان از زندگی سخت گرفت. امروز اين مهم در زندگي بسياري لازم­الاجرا است.

اشخاصی را دیده ­ایم که بسیار باهوش هستند ولی شاد نیستند. ولی افرادی را نیز دیده ­ایم که بسیار باهوش نیستند ولی خردمند هستند و به ­راستی احساس خرسندی می‌کنند.

راستی تفاوت این اشخاص در چیست؟

آن حال بد و این حال خوب از کجا ریشه می‌گیرد؟