رادیو جامعه (پادکست اجتماعی)

در سال‌های پایانی دهه ۱۳۴۰، به لطف تحصیل و رفت‌وآمد اهالی فرهنگ و هنر به اروپا، زمینه‌ شکل‌گیری هنرهای نمایشی مدرن در ایران فراهم شد. در این دوران، بیشتر برنامه‌های نمایشی تهران در کافه شهرداری معروف ...

نیروی منظم «گارد جاویدان» نخستین‌بار در دوران داریوش بزرگ شکل‌ گرفت و در همان زمان نیز مهم‌ترین بخش ارتش شاهنشاهی ایران شناخته ‌شد، چراکه سربازانآن نخبه‌ترین افسران ارتش بودند.در میان گارد جاویدان، وا...

Translatorپیشنهادی که از سوی نمایندگان موافق انقراض سلسله‌ قاجار در مجلس ارائه شد، بر نارضایتی عمومی و خطراتی تأکید داشت که به سبب ناتوانی و بی‌کفایتی شاهان قاجار، کشور را تهدید می‌کرد. آنان یادآور شد...

«در ماه اَرَخسمنو روز سوم، کوروش به بابِل اندر آمد. شاخه‌های سبز در برابر گسترده شد.»این جملات از کتیبه «رویدادنامه نبونید» است که ورود تاریخی کوروش به بابِل را ثبت کرده است.مورخان روز سوم ارخسمنو‌ را...

این روایتی کوتاه از زندگی و میراث ناصر تقوایی است؛ فیلمسازی که نامش برای همیشه با سریال ‌طنز «دایی‌جان ناپلئون» گره خورده است. تقوایی در ۸۴سالگی درگذشت، اما تاثیرش بر سینمای ایران و بر ذائقه طنزِ تصوی...

تصمیم حکومت افغانستان در دهه ۱۳۴۰ برای جایگزینی واژه «دری» به جای «فارسی» به‌عنوان زبان رسمی این کشور اقدامی سیاسی برای بازتعریف مرزهای هویتی و فرهنگی و به‌نوعی ایجاد تمایز نمادین از حوزه تمدنی ایران ...

فروردین ۱۳۲۴ خورشیدی. دنیا از جنگی ویرانگر بیرون آمده. شهرها ویران، میلیون‌ها کشته، و ملت‌ها بر سر یک دوراهی: آیا بشر برای سومین بار به سمت جنگ جهانی می‌رود… یا متحد می‌شود و  نظمی نوین می‌سازد؟در فرو...

حماس یا «حرکت مقاومت اسلامی» یکی از مهم‌ترین بازیگران فلسطینی و همزمان یکی از بحث‌برانگیزترین گروه‌های سیاسی-نظامی خاورمیانه است. این گروه در سال ۱۹۸۷ و در جریان انتفاضه اول فلسطین توسط شیخ احمد یاسین...

سی‌امین روز از ماه مرداد در گاهشمار خیامی برابر با چهارم شهریور در گاهشمار زرتشتی به نام «جشن شهریورگان» شناخته می‌شود. ریشه جشن شهریورگان به ایران باستان می‌رسد و مضمون اصلی آن «شهریاری بر نفس» و دست...

قوم هزاره، با چهره‌هایی که یادآور اقوام آسیای شرقی‌اند و با ریشه‌هایی کهن در تاریخ و جغرافیای افغانستان، یکی از اقوامی است که سرگذشتی پرفراز و نشیب در این سرزمین داشته است؛ آنان فارسی‌زبان‌اند، بیشترش...

نوزدهم مردادماه ۱۳۱۹، اندکی پس از تاسیس نخستین فرستنده رادیویی در ایران، کودکی در تهران به دنیا آمد که سال‌ها بعد از طریق همین رادیو به شهرت رسید و ترانه‌هایش از «سلطان قلب‌ها» گرفته تا «کی‌ بهتر از ت...

شاهزاده‌رضا پهلوی، نهم آبان‌ماه سال ۱۳۳۹ در خیابان مولوی در حالی چشم به‌جهان گشود که طبق روایت شاهدان عینی و اسناد تاریخی از صفر تا صد امنیت بیمارستان و شهبانو فرح پهلوی و شاهزاده را پهلوانان جنوب شهر...

با جستجو در منابع تاریخی، درمی‌یابیم که ریشه‌ سفره عقد به ایران باستان و آیین زرتشتی بازمی‌گردد.نخستین مستندات تاریخی درباره پیشینه سفره عقد به روایات مربوط به اسکندر مقدونی بازمی‌گردد. بر اساس این رو...

حجله‌بستن از آیین‌های نمادین و دیرپای فرهنگ ایرانی است که در دو موقعیت کاملا متفاوت—عروسی و عزا—برپا می‌شود، اما در هر دو حالتی از گذار و تغییر زندگی را نشان می‌دهد. در مراسم عروسی، حجله با پارچه‌های ...

ایران در سال ۱۹۴۹، به‌عنوان دومین کشور مسلمان پس از ترکیه، کشور اسرائیل را به‌رسمیت شناخت. محمدرضاشاه پهلوی، رسمیت و تحکیم اسرائیل را فرصتی مطمئن برای تقویت موقعیت ایران در خاورمیانه می‌دانست و اسرائی...

گنجینه جواهرات ملی ایران یکی از ارزشمندترین و گران‌بهاترین مجموعه‌های جواهرات در جهان به‌شمار می‌رود. آثار موجود در این خزانه طی قرن‌ها، از دوران نادرشاه افشار تا پایان دوره پهلوی، گردآوری شده‌اند و ا...

پنجاه سال پیش، در روز پنجشنبه ۸ خرداد ۱۳۵۴، شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما) نقطه‌ عطفی تاریخی را در کارنامه خود ثبت کرد و به لطف خرید هواپیماهای بویینگ ۷۴۷ اس‌پی، توانست طولانی‌ترین خط هوایی بدون توقف ...

میان تمامی شیوه‌های خوشنویسی، هیچ خطی همچون نستعلیق، با روح و زبان فارسی پیوند عمیق ندارد. این خط نه‌فقط ابزار نگارش، بلکه آینه‌ ذوق، هنر و هویت فرهنگی ایرانیان است. نام «نستعلیق» از ترکیب دو واژه‌ «ن...

با توجه به اشاره دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده به خشکسالی در ایران طی سفری که به ریاض، پایتخت عربستان سعودی داشت، نگاهی کردیم به بحران عمیق خشکسالی و کم‌آبی.در این قسمت سرزمین‌ ما درباره سوءم...

بندر یا اسکله رجایی، که تا پیش از وقوع انقلاب ۵۷ به نام «شه‌بندر» شناخته می‌شد، یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های بندری ایران در دوران محمدرضاشاه پهلوی بود که پیشینه احداثش به سال‌های پایانی دهه ۱۳۴۰ بازمی‌گ...

در لحظه‌ای که ناقوس‌های واتیکان خبر درگذشت پاپ فرانسیس را به جهان اعلام کردند، یکی از پیچیده‌ترین و رمزآلودترین آیین‌های مذهبی جهان آغاز شد. مراسم انتخاب پاپ آمیزه‌ای‌ست از سنت‌های هزارساله کلیسای کات...

در تقویم ایرانی یکم اردیبهشت ماه به نام شیخ اجل، سعدی شیرازی ثبت شده است. علت انتخاب این روز این است که استاد سخن، در مقدمه گلستان زمان شروع نگارش آن را اول اردیبهشت‌ماه جلالی سال ۶۵۵ قمری و زمان شروع...

نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا روز شنبه ۲۳ فروردین در مسقط مذاکره می‌کنند. به این مناسبت نگاهی دوباره انداختیم به فراز و نشیب‌های روابط ایران و آمریکا. استاد امیر طاهری در این پاد...

پژوهش ژنتیکی منتشر شده در نشریه  «پلوس ژنتیکس» نشان داده است که بیشتر ایرانیان به ساختار ژنتیکی مشترکی به نام «خوشه مرکزی ایران» تعلق دارند.ایران در طول تاریخ چهارراه مهاجرت‌ها بوده است. ورود اقوام هن...

طی قرون‌ متمادی، منجمان و دانشمندان ایرانی روی تقویم خورشیدی ایران که در گاهشماری‌های باستان ریشه دارد، اصلاحاتی انجام دادند.مهم‌ترین این اصلاحات در زمان حکومت ملکشاه سلجوقی بود که گروهی از دانشمندان ...

بررسی اسناد تاریخی نشان می‌دهد آنچه تحت عنوان «چادر عربی» به ایران آمد و پس از وقوع انقلاب اسلامی با استقبال زنان نزدیک به جمهوری اسلامی مواجه شد، در واقع همان «عبای عربی» است که زمانی شیعیان عراق از ...

واژه «درود» در ادبیات کهن فارسی به معنی آفرین و آرزوی نیک‌بختی است. برخی زبان‌شناسان معتقدند این واژه در «دْرُوَت» زبان اوستایی ریشه دارد که آن نیز به معنای تندرستی و سلامتی است و امروز به صورت «درستی...

در آسمان هنر ایران، نغمه‌هایی هست که چون جویباری زلال، در جان مردم جاری‌اند، و در میان آن‌ها، چهره‌ای می‌درخشد: حمیرا. بانویی که صدایش، نه‌فقط نغمه‌ای خوش‌آهنگ، که همچون رازی سر به مهر از لطافت و صلاب...

«مارش شهریار» یکی از شناخته شده‌ترین قطعات موسیقی نظامی ایران است که تاریخچه آن در دل تاریخ پرتلاطم کشور به فراموشی سپرده شده است.این قطعه حماسی پرآوازه را علی‌اکبر دلبری، آهنگساز و موسیقی‌دان و رهبر ...

تغییر تقویم از هجری شمسی به شاهنشاهی در دوران محمد رضا شاه پهلوی فقید انجام شد. مهم‌ترین تغییر این تقویم، جایگزینی روز تاج‌گذاری کوروش به جای هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه، به عنوان مبدا گاهشماری ...

سپندارمذگان، روز زمین و زن در مقام بنیان‌های آفرینش و زایایی است. این روز در ایران باستان، روز عشاق بوده است. ایرانیان و به‌ویژه جوانان در چهار دهه گذشته و با وجود مخالفت شدید جمهوری اسلامی، این روز ر...

با نزدیک شدن روز ۲۲ بهمن و سالگرد انقلاب ۱۳۵۷، نگاهی بیندازیم به یکی از چهره‌های خانواده پهلوی که با وجود گذشت ۴۶ سال، کماکان در عرصه‌های مختلف تاثیرگذار و مورد توجه است. شهبانو فرح همراه با آریامهر ف...

جشن سده، یکی از قدیمی‌ترین جشن‌های باستانی ایران‌زمین، بر اساس تقویم خورشیدی مصادف با دهمین روز بهمن است.ابراهیم پورداوود، پژوهشگر برجسته ایران‌شناسی، جشن سده را از کهن‌ترین آیین‌های ایران می‌داند.او ...

هزاره‌های افغانستان یکی از اقوام با پیشینه تاریخی کهن و هویت فرهنگی منحصر به فرد در این سرزمین محسوب می‌شوند. این قوم که عمدتاً پیرو مذهب شیعه هستند، در طول قرون متمادی در مناطق مختلف افغانستان کنونی ...

به تازگی قیمت دلار در بازارهای مالی ایران به رکورد بی‌سابقه ۸۰ هزار تومان رسیده است. اما این افزایش بیش از آنکه ناشی از قدرت‌گرفتن دلار باشد، بازتاب سقوط ارزش ریال در برابر سایر ارزهای بین‌المللی و حت...

علوی‌های سوریه، گروهی از مسلمانان شیعه در سوریه هستند که ریشه‌ی اعتقادی و فرهنگی آنان به آموزه‌های علی ابن ابیطالب نخستین امام شیعیان و چهارمین خلیفه اهل سنت بازمی‌گردد. این فرقه از دیرباز در مناطق سا...

در روزهای گذشته و پس از سقوط حکومت اسد، شش روستای جنوبی سوریه هم‌مرز با اسرائیل خواستار پیوستنشان به این کشور شدند. این روستاها ساکنان دروزی دارند. فرقه‌ای مذهبی که در منطقه شام، جمعیتی از آن‌ها در سو...

سال ۱۹۷۰، حافظ اسد با کودتایی خونین قدرت را در سوریه به دست گرفت. این سرآغازی بود برای حکمرانی پنجاه‌وچهار ساله یک خاندان بر کشوری که طی این مدت صحنه نبردهای سیاسی، سرکوب‌های خونین و کشمکش‌های بین‌الم...

گاه تقویم، داستان‌های قدیمی‌تری را برای ما روایت می‌کند. از پیوندهایی که در نگاه اول شاید بعید به نظر برسند. مانند جشن باستانی یلدا در ایران زمین و کریسمس در میان مسیحیان. آیا ممکن است این دو آیین، با...

نام ولادیمیر ولادیمیرویچ پوتین در سیاست قرن بیست‌ویکم جهان، مترادف با جاه‌طلبی، اقتدار، و هاله‌ای از رمز و راز است. مردی که از دل ساختار کمونیستی شوروی سابق برخاست، به راس هرم قدرت در روسیه رسید و روی...

پس از گذشت ۴۵ سال از انقلاب اسلامی ایران، باری دیگر دختری ایرانی قدم بر صحنه مسابقات جهانی دختر شایسته گذاشته است.سازمان دختران پارسی زبان که با هدف معرفی و نمایش فرهنگ و شایستگی دختران فارسی زبان در ...

دونالد ترامپ پس از چهار سال دوری از کاخ سفید، به عنوان چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شد. او که در انتخابات ۲۰۲۰ رقابت سیاسی را به جو بایدن باخت، از همان زمان وعده بازگشت را به حامیانش داد؛ وعده...

یکم آبان‌ماه آغاز یکی از بزرگ‌ترین سلسله‌های پادشاهی ایران یعنی ساسانیان است؛ سلسله‌ای که بیش از ۴۰۰ سال بر ایران زمین حکومت کرد و نقشی بی‌بدیل در شکل‌گیری فرهنگ، تمدن و قدرت ایران در دوره باستان داشت...

مهرگان جشنی است که سابقه آن به هزاره دوم قبل از میلاد باز می‌گردد و در فرهنگ ایرانیان نقشی تاریخی دارد. مهرگان هم‌زمان با فرا رسیدن پاییز و دهه ابتدایی مهرماه است.در میان قومیت‌های مختلف ایرانی تاریخ ...

گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت اسماعیل‌ قاآنی، فرمانده نیروی قدس، شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران همچنان ادامه دارد.به‌رغم تکذیب‌های متناوب رسانه و مقام‌های سپاه پاسداران، از روز دوازدهم مهرماه که تاکنون، هی...

نگاهی به رابطه تاریخی ایران و اسرائیل از زمان سلطنت محمدرضاشاه پهلوی تا شروع حکومت جمهوری اسلامی و سیاست‌گذاری دو رهبر آن، آیت‌الله روح‌الله خمینی و آیت‌الله علی خامنه‌ای.رابطه ایران با اسرائیل از زما...

طی سال‌های گذشته جمهوری اسلامی همواره یهودیان ایرانی را در مظان اتهام دشمنی با نظام اسلامی قرار داده است.نگاه دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی به یهودیان ایران، شباهت به شرایط عصر صفوی و قاجار دارد و ش...

دختری که با خانواده‌اش از سقز راهی شمال شدند و از آنجا با برخی خویشاوندان برای دیدن پایتخت راهی تهران شد نمی‌دانست این سفر به قیمت ازدست‌دادن جانش تمام می‌شود و نامش را به نمادی برای مطالبه آزادی‌خواه...

در کنار نقش‌آفرینی احمد شاه مسعود به‌عنوان یک چریک و فرمانده نظامی موفق، او از هوش سیاسی بالایی برخوردار بود. طی دوره جنگ با طالبان، احمدشاه مسعود بارها تلاش کرد از طریق مذاکره، جامعه جهانی متوجه ضرور...

حسن نصرالله مردی است که بی‌وقفه اسرائیل را تهدید می‌کند و رویای خود را شهادت اعلام کرده است. اما مدت‌ها است که حاضر نیست جز از طریق دوربین تلویزیونی با پیروانش دیدار کند.نصرالله که امروز مرد اول حزب‌ا...