سوفیا | میهمان : دکتر علی مرتضویان

کتاب «قبله‌گاه‌های مدرنیته» با زیرعنوان «به‌سوی پارادایمی برای دین در دورانی کثرت‌گرا» اثر پیتر ال. برگر اثری در نقد مدرنیته و به‌تبع آن نقد سکولاریسم است و در مقابل از پلورالیسم (کثرت‌گرایی) دفاع می‌کند به عنصر دین را بهتر از سکولاریسم در بطن جامعه تبیین می‌کند. برگر کتابش را با بررسی نظریه سکولاریزاسیون شروع می‌کند که تا مدت‌ها توضیح می‌داد که با مدرن‌تر شدن جوامع، ناگزیر مردم از مذهب دورتر می‌شوند. بااین‌حال، برگر خاطرنشان می‌کند که این نظریه به طور تجربی رد شده است و حضور مداوم و متنوع اعتقاد دینی در جوامع مدرن را به‌حساب نمی‌آورد. او سپس از پارادایمی جدید برای دین سخن می‌گوید که تکثر باورها و اعمال مذهبی در جوامع معاصر را تصدیق می‌کند. به عقیدۀ او مدرنیته منجر به ناپدیدشدن دین نمی‌شود، بلکه به انواع بیانات مذهبی منجر می‌شود که در کنار جهان‌بینی‌های سکولار وجود دارند و کماکان به حیات خود ادامه می‌دهند. برگر همچنین جوامع بین مذهبی را از نظر پویایی و تنوعشان بررسی می‌کند و به عقیدۀ او، جوامع مذهبی مختلف باید راه‌هایی برای هم‌زیستی مسالمت‌آمیز بیابند. در همین راستا، او چالش‌ها و فرصت‌هایی را که از چنین تنوعی ناشی می‌شود، از جمله پتانسیل گفتگو و همکاری بین ادیان را موردبحث خود قرار داده است. یکی دیگر از موضوعات کلیدی کتاب «قبله‌گاه‌های مدرنیته» بررسی رابطه دین و نظم سیاسی است. او بیان می‌کند که جوامع کثرت‌گرا قابلیت این را دارد که حضور ادیان متعدد در یک چارچوب سیاسی مشترک و واحد مدیریت کند و اصول آزادی مذهبی و بی‌طرفی دولت را تقویت نماید. نویسنده، در نهایت، مفهوم «مدرنیته‌های چندگانه» را معرفی می‌کند. در نظر او، تنها یک راه برای پیشروی به سمت مدرنیته وجود ندارد، بلکه راه‌های متعددی وجود دارد که هر کدام رابطه خاص خود را با دین دارند. این مفهوم به درک‌های انعطاف‌پذیرتری از چگونگی سازگاری و پیشرفت دین در دنیای مدرن اجازه بروز و ظهور می‌دهد.