کلاه‌فرنگی؛ روایت تاریخ ایران با طنز و روایت‌های شنیدنی

در این قسمت از کلاه‌فرنگی، استاد معتضد روایتی دیگر از قصه‌ای پر سروصدا در تاریخ یهود و ایران را باز می‌کند؛ قصه‌ای که از «وشتی» و «استر» آغاز می‌شود و به ادعای کشتار هزاران ایرانی می‌رسد.

استاد با تکیه بر شواهد تاریخی توضیح می‌دهد که چنین روایت‌هایی با فرهنگ، غیرت و ساختار درباری ایران باستان سازگار نبود؛ سرزمینی که حتی در تخت‌جمشید تصویری از زنان دیده نمی‌شود، چه برسد به نمایش و رقص ملکه.

او سپس کتاب استر را کنار منابع معتبر می‌گذارد و نشان می‌دهد هیچ‌یک از مورخان یونانی، رومی یا ارمنی ذکری از ماجرای ۷۵ هزار کشته نمی‌کنند.

داستانی که در آن دختر ناشناسی از خیابان به مقام شهبانویی می‌رسد، وزیری وطن‌پرست قربانی می‌شود، و پادشاه در یک بزم مستی فرمان قتل‌عام می‌دهد، از نظر بسیاری از پژوهشگران بیش از آنکه تاریخ باشد، یک افسانه بابلی صیقل‌خورده است.

استاد با اشاره به نقدهای محققان یهودی—از جمله کارشناسان موزه لوور—توضیح می‌دهد که کتاب استر پر از نام‌های سمبولیک و نشانه‌های اسطوره‌ای است و بیشتر یادآور آیین‌های بابلی است تا وقایع‌نگاری عصر هخامنشی.

در پایان، استاد نتیجه می‌گیرد که جشن پوریم بر پایه داستانی بنا شده که با تاریخ ایران همخوانی ندارد و اگر چنین رخدادی واقعاً رخ داده بود، ردّ آن باید در ده‌ها منبع باستانی دیده می‌شد؛ اما نیست.

تهیه کننده و گوینده:فاطمه ربانی

تاریخ نگار:خسرو معتضد

تهیه کننده پادکست:مصطفی رهگذر