برش قسمت ۹ - وضعیت یکی از اساتید جناب طبری

آینه‌ی تاریخ شکست یا حقیقت مدفون؟

دنیای تاریخ‌نگاری مملو از رازهایی است که اعتبار بزرگ‌ترین متون را زیر سؤال می‌برد. تاریخ طبری، که بسیاری آن را مرجع اصلی وقایع صدر اسلام می‌دانند، بر شانه‌های کدام راویان بنا شده است؟ در این قسمت، استاد سجاد قربانی به شکافی عمیق در این بنا می‌پردازند: وضعیت محمد بن حمید رازی، یکی از مهم‌ترین شیوخ طبری.

ابن حمید کسی است که بخاری و نسایی صراحتاً او را فاقد اعتبار دانسته‌اند و ذهبی او را «صاحب عجائب» خوانده است. اما بحران اصلی، اتهام فنّی اوست: سوار کردن سند بر متن! او متهم است که عامدانه زنجیره‌های روایت را دستکاری می‌کرده تا نقل‌های تاریخی خود را محکم جلوه دهد. آیا می‌توان به نقل‌هایی اعتماد کرد که از منبعی با چنین اتهامی سرچشمه می‌گیرد؟ آیا تاریخ، آن‌گونه که خوانده‌ایم، ساخته‌ی «راویان زیرک» است؟ این بحث تکان‌دهنده، نقش یک محقق حرفه‌ای را در برخورد با منابع آلوده به شبهه، روشن می‌سازد. شنیدن این اپیزود، نگاه شما را به اعتبار هر آنچه از گذشته می‌دانید، تغییر خواهد داد.