هیچ فعالیتی به‌صرفه نیست!

دکتر پویا جبل‌عاملی، اقتصاددان، معتقد است وضعیتی که در آن «هم کارگر از کارکردن سودی نمی‌برد و هم کارفرما از استخدام»، مشابه بازار کالا و خدمات است؛ جایی که نه خریدار توان خرید دارد و نه تولیدکننده توان ادامه فعالیت. در چنین شرایطی رفاه حاصل از مبادله میان دو طرف، توسط بازیگر سومی جذب می‌شود و انگیزه اقتصادی از بین می‌رود. این «نفر سوم» همان مداخله دولتی است که با محدودسازی قیمت‌ها و مقررات مختلف، حاشیه سود را به حداقل رسانده است.

در لایه عمیق‌تر، کاهش انباشت سرمایه و افت ورود سرمایه جدید باعث تنزل کارآیی نیروی کار و کاهش هم‌زمان دستمزد واقعی و سود تولیدکننده شده است. تحریم‌ها و قطع ارتباط با اقتصاد جهانی نه‌تنها سرمایه تازه وارد نکرده، بلکه جایگزینی سرمایه مستهلک را نیز مختل کرده است. اگر این مداخلات و ریسک‌های غیراقتصادی نبود، افزایش بازدهی حاصل از کمبود سرمایه می‌توانست خود به خود سرمایه‌گذاران را جذب کند.