حسابرسی بیمه (قسمت اول)

بازرسی از دفاتر قانونی مرجع بازرسی از دفاتر قانونی، موسسه حسابرسی تأمین اجتماعی است که در سال 1372 افتتاح شد و دارای 21 نمایندگی است. حسابرسی بیمه‌ای از ابتدا وجود نداشت و حسابرسی لیست وجود داشت و اختلاف لیست و سند حسابداری بررسی می‌شد. موسسه حسابرسی تأمین اجتماعی دارای معاونت حسابرسی بیمه‌ای دارد که از 3 مدیریت تشکیل شده است که عمده کار توسط مدیریت برون‌سپاری انجام می‌شود. مدیران مناطق و نمایندگی‌ها و مدیران گروه‌های حسابرسی هم دو بخش دیگر موسسه حسابرسی هستند. مدیریت برون‌سپاری که مهم‌ترین وظایف را بر عهده دارد از کارگزاری‌های تأمین اجتماعی هستند که از ماهیت حساب‌ها به‌خوبی مطلع‌اند اما فهم بیمه‌ای بیشتری دارند. گروه دیگر هم حسابداران جامعه رسمی هستند که حسابرسی بیمه‌ای انجام می‌دهند. مبنای حسابرسی بیمه‌ای، ماده 11 بیمه است که مبنای تصمیم‌گیری بخشنامه 11.3 است. اختیارات ماده 47: بازرسی دفاتر قانونی کارفرمایان مکلف‌اند صورت مزد و حقوق و مزایای بیمه شدگان ‌همچنین دفاتر و مدارک لازم را در موقع مراجعه بازرس سازمان‌ در اختیار او بگذارند. بازرسان سازمان می‌توانند از تمام یا قسمتی از دفاتر و مدارک مذکور رونوشت یا عکس تهیه و برای ‌کسب اطلاعات لازم به هر یک از رؤسا و کارمندان و کارگران کارگاه و مراجع ذی‌ربط مراجعه نمایند. بازرسان سازمان حق‌دارند کارگاه‌های مشمول قانون را مورد بازرسی قرار دهند و دارای همان اختیارات و مسئولیت‌های مذکور در مواد ۵۲ و ۵۳ قانون کار خواهند بود. نتیجه بازرسی حداکثر ظرف یک ماه از طرف سازمان به کارفرما اعلام خواهد شد. هدف از حسابرسی بیمه‌ای چیست؟ همه اطمینان حاصل کنند که حقوق بیمه‌ای کارکنان توسط کارفرما رعایت خواهد شد. اطمینان از اجرای قوانین تأمین اجتماعی (ماده 38) هدف دیگر حسابرسی بیمه‌ای است. حق‌الزحمه‌هایی که به افراد با وضعیت شغل پاره‌وقت داده می‌شود، نیز شامل این موضوع می‌شود و باید مبلغ بیمه پرداخت شود. مصوبه 50432 مورخ 31/04/96 مدت حسابرسی بیمه‌ای، آخرین سال مالی محدود شده است. بعدها بخشنامه‌ای صادر شده است که برخی از شرکت‌ها استثنا هستند. شرکت‌های دولتی همچنان ده‌ساله حسابرسی می‌شوند. این مصوبه دارای دو بند است: الف – با توجه به عدم اجرای کامل تصویب‌نامه شماره ذکرشده ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در خصوص اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به منظور رفع مشکلات فعالان اقتصادی بخش خصوصی با سازمان تأمین اجتماعی، توسط سازمان مذکور به‌ویژه بند 4 تصویب‌نامه مذکور و دریافت گزارش‌های متعدد از تشکل‌ها و واحدهای تولیدی بخش خصوصی در این رابطه، مقرر گردید این سازمان نسبت به اجرای تمامی بندهای پنج‌گانه تصویب‌نامه اهتمام ورزیده و از اخذ تعهدنامه از شرکت‌های ذی‌ربط جهت ارائه دفاتر مربوط به سالیان قبل نیز، خودداری نماید. ب – بر اساس بند 4 تصویب‌نامه فوق‌الذکر، سازمان تأمین اجتماعی فقط مجاز به بازرسی دفاتر و مدارک آخرین سال مالی شرکت‌های ذی‌ربط است و موظف است اقدامات جاری مربوط به حسابرسی ده‌ساله دفاتر شرکت‌های مورداشاره در مصوبه را در هر مرحله‌ای که باشد، متوقف نماید. عدم اجرای ماده 38: اگر یک نفر قراردادی را کتمان کند و طرف قرارداد آن را اعلام کند و سازمان این موضوع را متوجه شود، باز هم بازرسی سال آخر متصور نیست. چرا در حسابرسی بیمه، سال آخر از اهمیت بسیاری برخوردار است؟ این موضوع برای حمایت از شرکت‌های خصوصی است مثل شرکت‌های تولیدی، خدماتی و بازرگانی. همچنین زمانی که حسابرسی بیمه چندسال یکبار انجام می‌شد شرکت‌ها با یک حجم عددی بزرگی مواجه می‌شدند. همچنین با گذر زمان بسیاری از اسناد از بین می‌رفت و یا مسئولین مالی عوض می‌شدند. بنابراین برای حمایت از این شرکت‌ها حسابرسی به این شکل شد. چند نکته مهم: در مورد شرح اسناد، به بار معنایی الفاظ توجه داشته باشید. این موضوع در بیمه بسیار مهم است و از کلی‌گویی بپرهیزید. نحوه اجرای حسابرسی بیمه، از طریق بخشنامه 11.3 است و تا حدی سلیقه هم در این ماجرا دخیل است. برای جلوگیری از تضییع شدن حقوق افراد، اطلاعات را طبقه‌بندی‌شده به حسابرسان تحویل دهید.