توضیحات
سلام. من امیرحسین هستم، از پادکست حافظپجوهی.
این جلسه، ادامهی جلسهی معنی شراب، نور چشم و روشنی می در شعر حافظ هست. در جلسه قبل همون ابتدا گفتیم: در طبیعیات یا حالا به قول امروزیها فیزیک یا پزشکی گذشته معتقد بودند چشم نور داره. حافظ میگفت، شراب میاد نور داخلی چشم میشه. این جلسه هم قرار هست درباره تاثیر و تثبیت نتیجهگیری حاصل از شناخت به واسطه شراب صحبت کنیم. یه کمی هم در مورد کالیبراسیون و تنظیمات این شناخت وارد میشیم. تقریباً بخش عمده این ویدیو راجع به همین مباحث در شعر و غزلیات حافظ هست.
قبل از حافظ هم، درباره "روشنی می یا نور باده" یک حرفهای کلیشهای و کلی وجود داشت. که به شکل استعاری شراب نور داره. ولی کسی این موضوع رو مثل حافظ فرمولهبندی نکرده بود. در گذشته معتقد بودند چشم نور داره، مثل اونکه میفرمودند در چشم مردان اشعهای هست. حافظ میگفت شراب میاد اون نور داخلی یا نور درونی چشم به اعتقاد گذشتگان، در چشم ما میشه و ما حقایق رو بهتر میبینیم.
حافظ معتقد بود انسانها اینطور میبینند، انسان به عنوان مردمک چشم هم در شعر حافظ معنی میده. در شعر حافظ هست:
مردم چشمم به خون آغشته شد
در کجا این ظلم بر انسان کنند.
در باب شراب و نور چشم شدن آن یعنی مفاهیم جدیدی در ذهن ما ایجاد میشوند. نور چشم ما میشه. و ما مسائل تازهای رو درک میکنیم که قبلاً اون درکی از اون مسائل رو نداشتیم. ماجرا را آنطور نمیدیدیم.
یعنی هم مسائل تازهای رو درک میکرد و هم مسائل را به شکل تازهای درک میکرد. این جلسه درباره تثبیت درک این مفاهیم در شعر حافظ هست.
حافظ درباره تاثیر شراب یا تثبیت تاثیر شراب بر تغییر درونیات خود و تغییر روش زندگی، نوع نگاه و تغییر نتیجه کار خود بر اساس دریافتی که به واسطهی شناخت حاصل از شراب دارد، میگوید: پیر گلرنگ من، پیرگلرنگ به معنی شراب هست. میگوید: شراب و تاثیری که شراب بر او گذاشته بود و حافظ اون تاثیر رو در خودش تثبیت کرده بود، اجازه نمیدهد که با کسی دشمن کنه. یا در حق کسی که با او دشمن است، بدی کنه. پلیدی کنه.
پیرگلرنگ من اندر حق ازرق پوشان
رخصت خبث نداد ارنه حکایتها بود.
منبع: https://youtu.be/E957LfHjYks
#پادکست «حافظپجوهی» را بر روی یوتیوب سابسکرایب کنید.