پیشگیری از ترومبوامبولی وریدی در ICU

"VTE یا ترومبوز وریدی عمقی چیست و چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟"

این مطلب خلاصه فصل چهارم کتاب مارینو نسخه 2025 است. ترومبوز وریدی عمقی یا Venous Thromboembolism (VTE) به معنای لخته شدن خون در وریدهای عمقی، معمولاً در پاها، است. به این وضعیت، Deep Vein Thrombosis (DVT) نیز گفته می‌شود. خطر اصلی آن این است که این لخته‌ها می‌توانند جدا شده و به سمت ریه حرکت کنند، که در این صورت منجر به آمبولی ریه یا Pulmonary Embolism (PE) می‌شوند.

متأسفانه، VTE یکی از علل اصلی مرگ و میر قابل پیشگیری در بیمارستان‌ها به شمار می‌رود و آمار آن نیز بالا است. اما خبر خوب این است که در بسیاری از موارد می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد.

حال ببینیم چه افرادی بیشتر در معرض خطر قرار دارند و منابع علمی روی چه گروه‌هایی تأکید داشته‌اند:

1. بیماران دارای جراحی‌های بزرگ

افرادی که جراحی‌های بزرگ داشته‌اند، به‌ویژه:

• جراحی‌های ارتوپدی مانند تعویض مفصل ران یا زانو
• جراحی‌های بزرگ مرتبط با سرطان
• جراحی‌های چاقی

این گروه به‌شدت در معرض خطر VTE قرار دارند.

2. بیماران دچار تروماهای شدید

مانند:

• آسیب‌های شدید مغزی یا نخاعی
• شکستگی لگن یا استخوان‌های بلند پا
• این وضعیت‌ها نیز خطر بروز لخته را بسیار افزایش می‌دهند.

3. بیماران بستری به دلیل بیماری‌های داخلی حاد

برای مثال:

• سکته مغزی (Stroke) همراه با ضعف اندام‌ها
• نارسایی قلبی شدید (Severe Heart Failure)، به‌ویژه اگر با ورم پا همراه باشد
• به‌طور کلی، صرف بستری بودن به دلیل بیماری‌های حاد داخلی خود یک عامل خطر مهم برای VTE محسوب می‌شود.

سایر عوامل خطر:

• سن بالا
• چاقی
• بارداری
• سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به VTE

اگر فردی قبلاً دچار VTE شده باشد یا در خانواده او سابقه آن وجود داشته باشد، احتمال بروز مجدد بسیار بیشتر خواهد بود.