کلمه سه: حاکمیت قانون؛ چالش‌ها و راهکارها در جوامع معاصر

شاید اصلی ترین ویژگی یک جامعه ی آزاد، مطالبه گری مردمش باشه. چون در نهایت، این آدم ها هستن که جامعه رو میسازن و اگه مردم یه جامعه  آگاه و مطالبه‌گر باشن، بی‌تردید هرچقدرم که زمان ببره روزی آزادی و عدالت هم محقق میشه. اما نکته اینجاست که کلید مطالبه‌گریِ مؤثر، آگاهی و دانشه و این اصلیه که مردم دموکراتیک ترین جوامع هم باید بدونن و بهش پایبند باشن.

حاکمیت قانون؛ اولین تصویری که با شنیدن این عبارت به ذهنتون میرسه چیه؟ گاهی اوقات از کنار بعضی مفاهیم به سادگی میگذریم، اما یک وقت هایی کلید باز شدن خیلی از درها دقیقا درک معنای درست همون مفاهیمه.

عدالت و آزادی، آرمان‌هایی هستن که انسان از آغاز تشکیل اولین جوامع بشری به دنبال اونها بوده. حاکمیت قانون، یکی از همون کلیدهاییه که راه رو به سوی تحقق این ارزش‌ها هموار میکنه. امروزه خیلی از جوامع از نظام‌های حقوقی برخوردارن، اما آیا صِرف وجود پارلمان برای تدوین قانون و قوه ی مجریه برای اجرای اون، به معنای تحقق حاکمیت قانونه؟

قانون تنها یک ابزاره؛ مثل چاقویی که میتونه دست یک پزشک باشه یا در دست یک جنایتکار! تاریخ جوامع استبدادی نشون میده که چطور میشه از قانون به مثابه ابزاری برای سرکوب و کنترل بهره برد. پس وجود یک نظام حقوقی، لزوماً به معنای حاکمیت قانون نیست. 

در این اپیزود میخوایم باهم بررسی کنیم که حاکمیت قانون چیه و چرا وجود اون برای هر جامعه ای ضروریه؟چه چالش‌هایی امروزه این مفهوم رو تهدید میکنن و چطور میشه به جامعه ای نزدیک شد که در اون قانون، حافظ آزادی و عدالته؟

نویسنده و گوینده: محمد جواد قربان‌نیا

منابع:

هاشمی، محمد. حقوق اساسی

کاتوزیان، امیرناصر. مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران

لو، لئون. حاکمیت قانون چیست

سن،آمارتیا. اندیشه عدالت