خانه‌موزه وایت هاوس – بندر باستانی سیراف

خلیج‌فارس، از گذشته‌های بسیار دور به سبب واقع‌شدن در مسیر آبراهه ارزشمند پارس و کشورهای مختلف آسیای جنوب غربی و خاورمیانه اهمیت سیاسی، نظامی و اقتصادی فوق‌العاده‌ای داشته است که تا امروز محسوس است. در کرانه‌های شمالی خلیج‌فارس، بنادرِ متعددی وجود داشته است که تأثیرات گوناگونی بر کشورهای حاشیه جنوبی این خلیج فیروزه‌ای داشته است، یکی از مهم‌ترین بنادر کرانه شمالی دریای پارس، بندر باستانی سیراف است. این بندر تاریخی، به سبب دارابودن شرایط ویژه جغرافیایی و اقتصادی، به مدت مدیدی، مرکز تجارت جهانی به شمار می‌رفت، و به‌نوعی به دلیل روابط گسترده تجاری، فرهنگی و اجتماعی با سایر بنادر ادوار مختلف تاریخی، از بزرگ‌ترین بنادر خلیج‌فارس تا اقیانوس هند، آفریقا و تا چین محسوب می‌شد؛ تا آنجا که به‌جرئت می‌شه گفت بندر باستانی سیراف، اثبات حقانیت نام خلیج‌فارس است.

باستان‌شناسی در بندر باستانی سیراف

در چندین دوره کاوش‌های باستان‌شناسی در این کهن بندر صورت‌گرفته؛ از نخستین کاوش‌ها می‌شه به کاوش اورل اشتاین اشاره کرد، ایشان در سال ۱۹۳۳ میلادی از سیراف بازدید کرد و کاوش‌هایی در آن انجام داد. وی در حفاری به گورهایی دست پیدا کرد که حاوی قطعات چوب و استخوان مردگان بود و نتیجه گرفت که مردگان را با تابوت دفن می‌کرده‌اند. اشتاین عقیده دارد که این گورستان از آن یهودیان سیراف بوده است که به هنگام رونق کار و تجارت در این بندر یعنی نخستین سده‌های هجری یهودیان در آنجا به سر می‌بردند همچنین ایشان از بازماندهٔ دیواری حجیم یاد می‌کند که ۴۰۰ متر از آن همچنان در بخشی از ساحل برجای‌مانده است.

پس از گذشت سال‌های طولانی از کاوش هیئت فرانسوی در شبه‌جزیره بوشهر، کاوش‌های گستردۀ هیئت مشترک ایران و انگلیس به سرپرستی دیوید وایت هاوس در بندر سیراف آغاز شد. بندر سیراف در جنوب استان بوشهر و در ۲۵۰ کیلومتری جنوب شهر بوشهر و ۵۰ کیلومتری جنوب شهرستان کنگان قرار دارد کاوش‌های باستان‌شناختی سیراف از سال 1345 تا سال 1351 شمسی (۱۹۶6 تا ۱۹۷۳ میلادی) به مدت هفت فصل در قالب 13 ترانشه باستان‌شناختی انجام شد.