مسجد جامع بردستان

شهرستان دیر یکی از مناطق پرجاذبه استان بوشهر هست که قدمتی به بلندای تاریخ دارد. از جاذبه‌های طبیعی و جزایر خالی سکنه گرفته تا جنگل حرا و تاریخ و تمدن باستانی و اسلامی. بندر باستانی بردستان یکی از شهرهای ارزشمند شهرستان دیر هست که در دل خودش سخن‌های بسیار از گذشته‌ها داره. در این بندر باستانی مسجدی وجود داره که به روایتی قدمت بنای اون رو به قبل از ظهور اسلام منتسب میدونن. مسجد جامع بردستان در حال حاضر به‌عنوان قدیمی‌ترین مسجد جنوب ایران شناخته میشه و گردشگران بسیاری از این بنای ارزشمند دیدن می‌کنن.

این مسجد که در منتهی‌الیه ضلع غربی شهر بردستان بر روی تپه‌ای واقع شده و دارای قدمت زیادی هست و بر اساس تاریخ شفاهی این دیار، بنای اولیه مسجد به سال‌های ۹۹ تا ۱۰۱ هجری قمری منتسب است که مقارن با خلافت "عمر بن عبدالعزیز" است به‌احتمال‌قوی این عبادتگاه به هنگام زمین‌لرزه سیراف در سال ۳۶۷ هجری قمری ویران شده باشد.

چند قرن بعد این مسجد به فرمان "حاجی فخرالدین ابوبکر شاه" بازسازی و مرمت گردیده و طبق سند باقی‌مانده که به‌صورت کتیبه‌ای از جنس چوب به خط زیبای ثلث و به زبان عربی نوشته شده پایان بازسازی آن را به سال ۸۵۲ هجری قمری عنوان کرده‌اند. در مرحله سوم این مسجد باشکوه توسط "حیدرخان بردستانی" در سال ۱۳۷۲ هجری قمری مصادف با ۱۲۳۰ هجری شمسی مرمت گردیده و این دو بیت بر روی کتیبه‌ای از سنگ بر سردر این مسجد با خط نستعلیق به این مضمون به نگارش درآمده است:

چون ز حیدر خان بشد این مسجد عالی بنا / از کرامات خداوند کریم ذوالجلال

گفت دشتی از پی بنیادش که باز / مسجد و محراب و منبر شد ز حیدر با جمال

سیستم خنک‌كننده مسجد توسط بادگیری است که نمای بیرونی بسیار زیبایی به مسجد داده است همچنین پنجره‌های مشبك چوبی كه در طاق‌های مسجد نصب گردیده است که در فصول گرم هوای داخل شبستان را مطبوع می‌کنند.