056 - حفاظت و مرمت

حفاظت معماري و تاريخ معماري هريک مفهوم و حوزه جداگانه اي دارند.حفاظت حفظ اثر تاريخي و استمرار حيات آن را دنبال مي کند و تاريخ معماري به دنبال شناخت و فهم معماري گذشته است. حفاظت با بناهاي تاريخي که شواهد تاريخ معماري محسوب مي شوند، سروکار دارد که علاوه بر سرنوشت اين شواهد، تحقيق تاريخ معماري نيز اهميت مي يابد. در اين تحقيق، به دنبال آنيم که بفهميم رابطه حفاظت معماري و تاريخ معماري چگونه به وقوع مي پيوندد و در اين رابطه، چه نسبتي ميان اين دو قابل تصور است؟ هدف از اين اپیزود، فهم اين نسبت براي پيشبرد تاريخ معماري ايران است.

آنچه که امروز تحت عنوان حفاظت معماری شناخته می شود، نه به یکباره و نه لزوماً در شکل امروزی آن بلکه در یک سیر تحول تاریخی و در پی تحولات اساسی در اندیشه و عمل افراد در اعصار مختلف شکل گرفته است . حفاظت معماری به معنای عام آن دارای یک گسست بنیادین از سنتی به مدرن بوده است که فهم این گسست نیاز به فهم نگاه تاریخی حاکم بر هریک دارد. ماهیت میراث فرهنگی و شأن و منزلت آن را باید در نوع نگاه به تاریخ جستجو کرد. اروپا بعد از رنسانس و به خصوص در قرن هجدهم تحولی بنیادین را در فهم تاریخ تجربه می کند که این مهم زمینه ساز نگاهی نو به تاریخ شد.

مبنای فهم جدید از تاریخ بر این اصل استوار شد که رخدادها به صورت زنجیرهای در یک سیر متوالی از یک نقطه مشخص آغاز شده، تا به امروز ادامه داشته و در آینده نیز امتداد خواهند یافت. بر اساس این فهم جدید از تاریخ بود که کنجکاوی در گذشته و علاقه به شناخت تاریخی به وجود آمد. این امر سبب ایجاد علاقه ای در حفاظت گران میراث فرهنگی شده است تا در حد امکان به تحقیق درباره تاریخ، نگرش تاریخی و شیوه های پژوهش در تاریخ بپردازند. مقاله حاضر سعی در پاسخگویی به مسأله اصلی تحقیق، یعنی نسبت این فهم جدید از تاریخ و حفاظت معماری، دارد. شکل گیری باستان شناسی، قوام یافتن روش شناسی و معرفت شناسی پژوهش های تاریخی و نگاه انتقادی به گذشته و فعالیت های مرمتی در گذشته از منظر زمان حال، شکل دهنده این دوره از حفاظت تاریخی بوده است.