خانواده و تربیت فرزند

خانواده کوچک­ترین واحد اجتماعی است که در فرم سنتی خود از پدر، مادر و فرزند (یا فرزندان) تشکیل یافته است. این سه با هم روابط بسیار به هم تنیده و پیچیده ­اي دارند که تا اندازة زیادي برگرفته و اثرپذیرفته از روابط آنان با دیگران (روابط اجتماعی) است. جاي شگفتی نیست که هم وجود اختلال در روابط درون خانواده میتواند براي هر کدام از اعضاي خانواده سرچشمۀ تنش (و حتی بیماري) شود و هم وجود مشکل در یکی از ا فراد، اختلال و بی­ نظمی در روابط خانوادگی پدید آورد.

البته آنچه که اغلب شاهد آن هستیم این است که اختلال در روابط درون خانواده، نه به علت یک بیماري یا وجود یک اختلال روانشناختی، بلکه به طور خیلی ساده به دلیل ندانستن اصول رابطۀ صحیح و وجود ارتباطی به هم ریخته و نادرست است و این خود سرچشمۀ نگرانی­ها، اضطراب، گرفتاري­ها و یا حتی بیمار شدن بعضی از اعضاي خانواده می­گردد.

جاي افسوس فراوان است که در نظام آموزش و پرورش ما و در طول 12 -11 سال آموزش انواع و اقسام فرمول­هاي فیزیک و شیمی و جبر و مثلثات و دستور زبان فارسی و زبان خارجی و… (که بسیاري از آن­ها هم در دوران بزرگسالی بیشتر افراد، نه به­ خاطر مانده است و نه اصولاً به کاري می­آید) حتی نیم ­نگاهی هم به آموزش مهارت­هاي ارتباطی، مهارت­هاي اجتماعی و روابط بین فردي (یعنی آن چیزي که مانند غذا خوردن یا راه رفتن تا آخر عمر با ما بوده و محتاج آن هستیم) نمی­گردد. شاید مسئولان آموزش و پرورش بر این باورند که مهارت­هاي بین فردي و ارتباطی هم چیزي مثل آب خوردن یا راه رفتن است که همگان آن را خودبه­ خود یاد می­گیرند و نیازي به آموزش ندارند! درحالی­که اینگونه مهارت­ها در واقع مانند فن رانندگی یا شنا، مهارت­هایی آموختنی است و به شرطی نهادینه شده و ملکۀ ذهن ما می­گردد که از کودکی به ما آموخته شود و احتمالاً تا کهنسالی نیز مورد بازآموزي و یادآوري قرار گیرد.