کتاب صوتی «سمرقند» نویسنده: امین معلوف مترجم: عبدالرضا هوشنگ مهدوی با صدای: نسرین حمزه‌پور تهیه شده در شبکه کتابخوان در 26 قسمت کانال تلگرام کتابخوان https://t.me/KetabkhanAudio امین معلوف نویسنده و روزنامه‌‌نگار لبنانی تبار فرانسوی است. معلوف بدون آنکه قدم به خاک ایران نهاده باشد، عاشق ایران و تاریخ آن است. «سمرقند»، کتابی داستانی - تاریخی درباره‌ برخی شخصیت‌ها و جریان‌های اجتماعیِ ایران در دو دوره‌ تاریخی است و در این میان شاید حضور «سمرقند» برای دو تن از شخصیت‌های داستان که در دو دوره‌ جداگانه می‌زیستند (عمر خیام نیشابوری و بنجامین عمر لوساژ) به منزله‌ نمادِ رویایی مشترک از شهر - جهانی باشد که هستیِ افسانه‌ای آن بر واقعیتش برتری داشته است. معلوف در «سمرقند» دو دوره از تاریخ ایران را به رشته‌‌ تحریر درآورده است: یکی، دوران حکومت سلجوقیان سنی مذهب و دیگری، انقلاب مشروطه از قتل ناصرالدین‌‌شاه تا استقرار مشروطیت. امین معلوف توانسته با ظرافت و مهارت این دو بخش از تاریخ ایران را با بهانه قرار دادن دست‌نوشته‌‌ رباعیات و خاطرات عمر خیام نیشابوری به هم پیوند دهد. به هر حال، با وجود بن‌مایه‌های تاریخیِ کتاب سمرقند، پرداختِ آن اساساً داستانی است که گاه حتی با افسانه‌ می‌آمیزد: افسانه‌هایی در اطراف زندگی خیام در خلوتگاهش با «جهان»، شاعره‌ خوش قریحه‌ دربار ملک‌شاه سلجوقی، یا آغشتن‌ داستان به افسانه‌ «سه یار دبستانی» (عمرخیام، نظام‌الملک و حسن صباح)، البته با تار و پودی تاریخی؛ به طوری که آنچه در نهایت از این افسانه‌ها بر جای می‌ماند، روایت‌هایی به نسبت قابل قبول به لحاظ تاریخی است.